Fundacja „Ocalić od zapomnienia” została zarejestrowana 19.12.2005 roku w Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi XX Wydział Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS 0000247455. Do grudnia 2012 roku biura, pracownia i administracja Fundacji znajdowały się w Łodzi przy ul. Wólczańskiej 223 w Instytucie Papiernictwa i Poligrafii Politechniki Łódzkiej. Obecnie zostały przeniesione do Domu Papiernika znajdującego się w Skansenie Łódzkiej Architektury Drewnianej Centralnego Muzeum Włókiennictwa w Łodzi.
Jak stanowi Statut, Fundacja prowadzi działalność na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej oraz poza jej granicami zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Fundacja może tworzyć oddziały terenowe i zagraniczne oraz przystępować do organizacji i fundacji realizujących zbliżone cele zgodnie z zasadami określonymi Statutem i obowiązującymi przepisami prawa.
Fundacja używa dewizy „Maximo cum studio” (Najwięcej z nauki).
W statutową działalność Fundacji wpisane zostały następujące obszary:
- popularyzacja i rozwijanie wiedzy na temat ręcznie produkowanego papieru, składu, technik graficznych, historii i oprawy książki,
- działalność naukowa, oświatowa i kulturalna we wskazanym powyżej zakresie, w szczególności w zakresie popularyzacji wiedzy na temat bibliologii,
- inspirowanie i wspieranie rozwoju intelektualnego młodzieży szkolnej i studentów,
- podtrzymywanie tradycji narodowej, pielęgnowanie polskości i rozwój świadomości narodowej i kulturowej,
- wspieranie inicjatyw społecznych na rzecz pomocy i realizacji celów Fundacji, a także na rzecz dobroczynności i pomocy społecznej,
- podnoszenie kwalifikacji w zakresie introligatorstwa artystycznego,
- pomoc materialna, w tym finansowa dla szczególnie zasłużonych na polu krzewienia wiedzy na temat książki.
Zwracamy się do osób zainteresowanych działalnością fundacji o pomoc i wsparcie w pozyskiwaniu eksponatów i dotacji na rozwój działalności statutowej.
Przez ostatnie pięć wieków rozwój kultury europejskiej nierozerwalnie związany był ze sztuką druku i wytwarzaniem papieru, z książką mającą postać kodeksu oraz gromadzeniem dorobku ludzkiej myśli w prywatnych i publicznych bibliotekach. Schyłek XX wieku przyniósł wręcz rewolucyjne przeobrażenia w powstawaniu książki, druk typograficzny został zastąpiony drukiem offsetowym i drukiem cyfrowym, ze zbiorami bibliotecznymi coraz skuteczniej konkuruje Internet, a przemysłowe wytwarzanie celulozy wyparło stare, rękodzielnicze technologie czerpania papieru i jego barwienia, zanika sztuka introligatorska. Bez przesady można powiedzieć, że za życia jednego pokolenia, współcześnie następują zmiany, które naruszają ciągłość europejskiej kultury materialnej, zwłaszcza w zakresie komunikacji medialnej. Symbolem tych zmian może być upadek epistolografii, wypartej przez telefon, sms-y, pocztę elektroniczną.Fundacja „Ocalić od zapomnienia”, której założycielem jest Ryszard Uljański, jako główny cel swego działania stawia ochronę starych urządzeń typograficznych, introligatorskich i papierniczych oraz popularyzację i rozwijanie wiedzy na temat rękodzielniczego czerpania papieru, tradycyjnej typografii i introligatorstwa. Przyjmując za swą dewizę maximo cum studio (najwięcej z nauki) Fundacja wpiera działalność naukową i wszelkie formy ochrony oraz kształtowania szacunku dla antiquo modo wytwarzanego papieru, książki, jej oprawy, zdobienia.
Praktyczną realizacją wspomnianych celów Fundacji jest utworzenie własnej kolekcji maszyn i urządzeń papierniczych, typograficznych i introligatorskich, specjalistycznej biblioteki oraz pracowni ręcznie czerpanego papieru, rękodzielniczej drukarni i introligatorni. Muzealny zbiór, bibliotekę i pracownię ze znawstwem prowadzą Ryszard Uljański wraz z małżonką.
Dzięki staraniom dyrektor Instytutu Papiernictwa i Poligrafii, profesor Barbary Surmy-Ślusarskiej, poparciu tej inicjatywy przez JM Rektora Politechniki Łódzkiej profesora Jana Krysińskiego, zawarto porozumienie między Fundacją a Instytutem Papiernictwa i Poligrafii Politechniki Łódzkiej. Na mocy tego porozumienia pracownia i muzeum zostały zlokalizowane w pomieszczeniach Instytutu. Będą one służyć pracownikom naukowym i studentom oraz osobom zainteresowanym poznawaniem i ochroną ważnego segmentu kultury materialnej: dawnego papiernictwa, drukarstwa i introligatorstwa. W uczelni kształcącej specjalistów w najnowszych technologiach będzie funkcjonować skromna pracownia – muzeum ukazująca tradycje, które nie tylko warto, ale i bezwzględnie trzeba ocalić od zapomnienia, będzie zatem swoistym zwornikiem między starym rękodziełem papierniczym i typograficznym a nowoczesnością techniki XXI wieku.
prof. Grzegorz Matuszak
- Informacja o fundacji w języku migowym:
- https://www.youtube.com/watch?v=TQ90-ERRPCk&feature=youtu.be